|
Het RMO-debat 6 november 2013 De Balie, Amsterdam
|
Bijgewerkte voordracht van: Mr. Ir. Peter Prinsen, oud-advocaat Prinsen – Advies – Legal Opinion Den Haag
|
“Het onbehagen voorbij”?
In deze voordracht ga ik u de gevoelens van ouders in de Jeugdzorg vertolken. Dat doe ik in het kader van een “debat over de toon van het debat” over Jeugdzorg, georganiseerd door de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling[1] (RMO).
In februari 2013 publiceerde de RMO onder de hierboven geciteerde titel een advies aan de Regering over het onbehagen als dominante toon van het publieke debat in het algemeen. De ondertitel van dat advies: “wenkend perspectief op onvrede en onmacht”. Dit najaar organiseert de RMO een reeks van drie debatten over dat thema. Het debat van vanavond gaat specifiek over onbehagen en de onvrede over jeugdzorg.
Het woord Jeugdzorg komt niet voor in het RMO-advies van februari. Waarom dan toch een debat over dit thema? Kijken we naar de samenstelling van de Raad dan zien wij daarin de naam van de bestuursvoorzitter van Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam (BJAA) als kroonlid. Wij zijn op onze hoede.
Terecht. Van de vijf sprekers van vanavond maken er vier zich expliciet dan wel impliciet druk om het imago van Jeugdzorg. Dat is namelijk zorgelijk.
De vijfde spreker zou zijn de redactie van Jeugdzorg Dark Horse (JDH). Toen de redactie het gevoel kreeg dat het hier kennelijk slechts zou gaan over het imago van Jeugdzorg hebben zij gisteren besloten mij af te vaardigen.
Het imago is de buitenkant; ik ga het hebben over de binnenkant.
1. Weldaden en wandaden
Ik ga u de gevoelens van ouders in de Jeugdzorg vertolken. Onverbloemd.
Er zijn ontaarde ouders die aan weldenkende mensen de reactie ontlokken “Hier moet ingegrepen worden”. Ingrijpen kan dan noodzakelijk zijn en een weldaad.
Die ontaarde ouders zijn favoriet in de televisiedocumentaires over Jeugdzorg als redder van “kinderen in de knel”, toevallig steeds kort nadat Jeugdzorg in de media is aangesproken op een calamiteit die onder de ogen van Jeugdzorg heeft plaatsgevonden.
Over die ouders heb ik het niet.
Ik ga niet de weldaden, maar de wandaden van Jeugdzorg belichten.
Weldaden of wandaden, niemand kan zeggen welke van de twee de overhand heeft, want de Jeugdzorgbureaucratie “doet niet aan waarheidsvinding”.
Toetst de kinderrechter dan niet? Nee, die toetst in de praktijk niet inhoudelijk maar “marginaal” zoals dat in het recht heet (“voldoen de feiten die Jeugdzorg stelt, gegeven de juistheid ervan, aan de wettelijke criteria voor een maatregel”). En áls een rechterlijke uitspraak wel eens niet bevalt dan acht Jeugdzorg zich daar niet aan gebonden want een rechterlijke uitspraak is ook maar “een mening van een rechter die niet alles weet wat Jeugdzorg weet”.
Compliance is Jeugdzorg vreemd. Jeugdzorg gedraagt zich als een staat in de Staat.
2. Rechtsstaat - Rechten van het kind – Mensenrechten
Ik heb het over de ouders in de jeugdzorg die protesteren tegen schending van kinder- en mensenrechten en tegen verkrachting van de Rechtsstaat. Hun kinderen zijn op onware gronden onder toezicht gesteld, of zelfs uit huis gehaald en afgevoerd naar een geheim adres. Die ouders – het zijn er ontelbare – protesteren wanhopig. Voor hen is het oorlog, en dat blijft het zolang hun kinderen wegblijven.
Wie die protesten afdoet als “uiting van onbehagen” van “ontevreden sprekers” getuigt niet van enig besef van urgentie. Van besef dat er een eind moet komen aan deze wandaden.
Erik Gerritsen (BJAA / RMO) en Jasper Zuure (RMO) schreven gisteren op de website “Sociale Vraagstukken” een bijdrage onder de verzoenende titel “Jeugdzorg moet emoties serieus nemen”. Zij schrijven:
“Natuurlijk moet jeugdzorg ruimhartiger worden in het toegeven van fouten, maar er is meer nodig dan dat.
Er is constructieve dialoog over jeugdzorg nodig, anders zijn straks de kinderen in de knel de dupe.”
Dat doet mij denken aan een gedicht van Leo Vroman over een dubieuze vredesboodschap – een bitter sarcastisch gedicht met hartverscheurende cadens:
“Komt een duif van honderd pond,
een olijfboom in zijn klauwen,
bij mijn oren met zijn mond
vol van koren zoete vrouwen,
vol van kirrende verhalen
hoe de oorlog is verdwenen
en herhaalt ze honderd malen:
alle malen zal ik wenen”…
Wenen - het perspectief van ouders wier kind, dat zij gekoesterd en gekoesterd hebben, hen op valse gronden is ontnomen, wier leven onherstelbaar is verwoest.
3. De Praktijk
[…]
4. “Waarheidsvinding”
Jeugdzorgmanagers en kinderrechters beleren de ouders met:
“Het begrip ‘waarheidsvinding’ komt uit het strafrecht met zijn zeer strenge bewijsvoering. Je mag dat niet één-op-één toepassen op het Jeugdrecht.”
Maar dat is een klassieke drogreden van het type ‘stropop’ (of ‘stroman’):
Wikipedia: Stropopredenering:
een type drogreden waarbij men niet het werkelijke standpunt van de tegenstander weerlegt maar een (karikaturale, dus gemakkelijk te weerleggen) variant daarvan.
- Ouders verwijten Jeugdzorg willekeur, verzinsels, evidente onwaarheden, valse of absurde motiveringen.
- Jeugdzorg weerlegt dat met: “Wij doen niet aan ‘waarheidsvinding’ (de stropop).
- Maar bovengenoemde verwijten van de ouders vereisen helemaal geen strafrechtelijke waarheidsvinding.
Het niet doen aan waarheidsvinding is geen vrijbrief voor willekeur, verzinsels, evidente onwaarheden, valse of absurde motiveringen.
5. Een Waarheidscommissie!
Nog even terug naar Gerritsen en Zuure:
“Natuurlijk moet jeugdzorg ruimhartiger worden in het toegeven van fouten, maar er is meer nodig dan dat.”
Precies: er is meer nodig dan dat. Maar wat bedoelen zij daar eigenlijk mee?
Bedoelen zij: Een Waarheidscommissie voor Jeugdzorg en Kinderbescherming?
Wikipedia: een van overheidswege of door het parlement ingestelde commissie die, vooral in een periode van transitie (een overgang naar de rechtsstaat), onderzoek doet naar schendingen van mensenrechten uit het verleden en daarover een publiek rapport uitbrengt.
Bedoelen zij: Erkenning van misleiding van de Rechterlijke Macht en chantage van ouders die zich verweren?
Bedoelen zij: Beëindiging van alle foute ondertoezichtstellingen en terugkeer van alle onterecht uit huis geplaatste kinderen?
Bedoelen zij: Schadevergoeding aan al die ouders?
Bedoelen zij: Zuivering door ontslag en vervolging van alle foute jeugdzorgwerkers en hun foute managers?
Bedoelen zij: de Rechterlijke Macht toeroepen “U had ons moeten controleren”?
PP
[1] De Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling is de adviesraad van de regering en het parlement op het terrein van participatie van burgers en stabiliteit van de samenleving. De rmo werkt aan nieuwe concepten voor de aanpak van sociale vraagstukken.